Zespół Caritas
Parafialny Zespół Caritas
„Z naszej wiary w Chrystusa, który stał się ubogim, będąc zawsze blisko ubogich i wykluczonych, wypływa troska o integralny rozwój osób najbardziej opuszczonych przez społeczeństwo.” (EG 186) Te słowa ojca świętego Franciszka o miłości miłosiernej są wezwaniem dla każdego ochrzczonego, aby włączyć się w dzieło Caritas.
Parafialny Zespół Caritas to grupa wolontariuszy, którzy angażują się w parafii w pomoc chorym, biednym i potrzebującym. Realizują pomoc znając bardzo dobrze swoje środowisko lokalne, dzięki temu docierają tam, gdzie pomoc jest najbardziej potrzebna.
Celem Zespołu jest działalność charytatywna i humanitarna dla zrealizowania potrzeb duchowych i materialnych człowieka, wypływająca z ewangelicznego przykazania miłości i mająca na uwadze godność każdej osoby ludzkiej bez względu na jej wyznanie, światopogląd, narodowość, rasę i przekonania. Parafialny Zespół Caritas, w ramach posiadanych możliwości i środków, włącza się czynnie w realizowanie inicjatyw i zadań stawianych przez Caritas Diecezji Opolskiej.
Obecny skład zarządu Parafialnego Zespołu Caritas w Zakrzowie to:
przewodnicząca – Edyta Macioschek
zastępca przewodniczącej - Maria Czyż
skarbnik – Krystyna Kubina
Ponadto aktywnymi wolontariuszkami są Dorota Herud, Bernadeta Kleemann, Małgorzata Siegman, Brygida Syrzysko, Joanna Teister, Barbara Urbańska oraz Urszula Widera.
Praca PZC skupia się głównie na indywidualnej pomocy konkretnemu bliźniemu będącemu w potrzebie. W parafii zakrzowskiej wolontariuszki przygotowują paczki żywnościowe dla chorych, samotnych, ubogich oraz seniorów z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Wielkiejnocy. Ponadto organizują paczki dla chorych, którzy przebywali w szpitalu oraz dla jubilatów. Na początku grudnia z okazji święta naszego patrona, św. Mikołaja, najmłodsi parafianie otrzymują paczki ze słodyczami.
Podopieczni PZC biorą udział w programie „Na codzienne zakupy” organizowanym przez Caritas Polska i realizowanym z siecią sklepów „Biedronka”.
Dbając o to, aby zintegrować wiernych w parafii Zespół Caritas organizuje w adwencie spotkanie opłatkowe dla seniorów, w maju - Dzień Chorych, w czerwcu - festyn, a w listopadzie - obchody św. Marcina. Zarówno festyn, jak i spotkanie ze św. Marcinem współorganizowane są wraz z TSKN Zakrzów oraz sołectwami wsi Steblów i Zakrzów.
W adwencie wolontariuszki Zespołu Caritas rozprowadzają świece Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom. Dzięki tej akcji PZC w Zakrzowie bierze udział w Konkursie na wyobraźnię miłosierdzia. A dzięki pozyskanym funduszom organizowane są coroczne wycieczki dla dzieci oraz ich opiekunów.
Każdego roku w pierwszą sobotę października wolontariuszki oraz podopieczni Caritas pielgrzymują do grobu św. Jadwigi w Trzebnicy. Wyjazd ten, to szczególna okazja do modlitwy, a także do integracji osób zaangażowanych w dzieło Caritas.
Środki potrzebne do prowadzenia działalności charytatywnej PZC pozyskuje organizując zbiórki, imprezy oraz dzięki sponsorom i darczyńcom.
Numer rachunku bankowego PZC w Zakrzowie:
Powiatowy Bank Spółdzielczy w Kędzierzynie – Koźlu – 86 8882 1016 2002 0041 6335 0001
Historia Zespołu Caritas
ZANIM POWSTAŁA CARITAS
U początków chrześcijaństwa posługa dawania chleba ubogim stanowiła część misji samych apostołów. Pamiętali oni Chrystusowe wezwanie: „Wy dajcie im jeść”. Z takim orędziem przez wieki szli również misjonarze, zanosząc ewangelię „aż po krańce świata”.
Podobnie postępowali święci. Św. Wojciech ćwierć swoich dochodów przekazywał na pomoc ubogim, co świadczy, jak głęboko w świadomości ówczesnych ludzi obecne było współczucie i solidarność. Misyjny zapał zakonów żebrzących rozpalił wiele charyzmatów, które z ogromną siłą zapłonęły w XIII w. Św. Jacek, bł. Bronisława, bł. Czesław, św. Stanisław, w końcu św. Kinga i św. Jadwiga. Ten poczet trzynastowiecznych świętych łączy współczucie oraz posługa ubogim i najbardziej potrzebującym. Godnym podkreślania jest fakt, że trojgu z nich przypisuje się śląskie pochodzenie (ród Odrowążów z Kamienia Śląskiego), natomiast życie księżnej Jadwigi koncentrowało się wokół Wrocławia i Trzebnicy.
„Matka wszystkich ubogich i pocieszycielka biednych”, jak nazywano Jadwigę, zasłynęła swoją wrażliwością wobec najuboższych. Prowadziła wiele dzieł dobroczynnych w Trzebnicy, otaczając opieką wielu biedaków, fundowała szpitale i przytułki. Księżna zainspirowała również synową, przekazując swym życiem, że caritas christiana jest kryterium miłości Boga. Czasy św. Jadwigi ukazują nierozerwalny związek między działalnością dobroczynną a wiarygodnością chrześcijanina.
W XIX wieku cały Śląsk przeżywał wielkie trudności społeczno - ekonomicznie: głód, nieurodzaje, epidemie i bezrobocie. W tym czasie obserwujemy wielką rzeszę świętych założycieli zgromadzeń zakonnych i różnego rodzaju towarzystw dobroczynnych. Między innymi wtedy ksiądz Robert Spiske założył Zgromadzenie Sióstr Św. Jadwigi. Duchem miłości i dobroci siostry otaczały najbardziej potrzebujących: dzieci i młodzież. Udzielały schronienia i wychowywały bezdomne i opuszczone dzieci, sprawowały opiekę nad młodzieżą ubogą i zaniedbaną, otaczały opieką nad wszelkiego rodzaju chorymi, starcami i opuszczonymi. W Nysie błogosławiona Maria Luiza Merkert zwana „Śląską samarytanką” założyła Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety. Siostry zakonne poświęciły się pomocy opuszczonym, chorym i bezdomnym.
POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI
Na przełomie XIX i XX wieku, w Kościele katolickim, celem ujednolicenia i skoordynowania akcji charytatywnej, prowadzonej dotąd głównie przez charytatywne bractwa i arcybractwa kościelne powołana została organizacja dobroczynna pod ogólną nazwą – Caritas. Caritas w sensie szerszym to chrześcijańska miłość bliźniego, będąca źródłem wszelkich form działalności dobroczynnej Kościoła. Początki tej organizacji sięgają Francji, gdzie w 1870 r. L. Lefebvre założył Office Central des Instutions Charitables z siedzibą w Paryżu. W Niemczech do powstania Caritas doszło w 1897 r. dzięki L. Werthmannowi, który przyjął nazwę Caritasverband. Jej główną siedzibą stał się Fryburg Bawarski. Tejże centrali podlegały diecezjalne związki Caritasu, koordynujące działalność dobroczynną na terenie danej diecezji. Nasilenie działalności Caritasverband przypadł na lata 1916 – 33, kiedy to powstały liczne zakłady i instytucje dobroczynne oraz wydawnictwa fachowe i popularyzacyjne. Natenczas przypada powstanie zakrzowskiej filii Caritas Caritasverband z Koźla. W jej pracach czynnie bała udział Kongregacja Mariańska, III Zakon oraz Związek Matek. Jej moderatorem został ówczesny proboszcz ksiądz Ferdynand Puzik. Po raz pierwszy o istnieniu Caritasu dowiadujemy się w 1925 roku (Protokół wizytacji dziekańskiej za rok 1925). W parafii Zakrzów praca Caritasu na pierwszym miejscu wskazywała stałą troskę i opiekę nad biednymi. Między innymi w 1928 roku przeprowadzono akcję gromadzenia węgla na zimę dla rodzin ubogich oraz pozbawionych stałego dochodu. Ponadto z myślą o nich gromadzono używaną odzież.
Drugim odcinkiem pracy była opieka nad chorymi i opuszczonymi, którą podjęły w 1934 roku siostry św. Jadwigi. Wraz z ich przybyciem powstał w tutejszej parafii niewielki dom starców, w którym znalazło schronienie 10 osób. Oprócz powyższych form działalności lokalnej Caritas istniała jeszcze jedna – prowadzenie miejscowego przedszkola, dla około 30 dzieci, za funkcjonowanie którego bezpośrednio odpowiedzialne były siostry św. Jadwigi. Miejscowy Caritas włączony był również w kształtowanie poczynań duszpasterskich służąc radą swemu proboszczowi. Co najmniej kilka osób z grona stałych pracowników Caritas, liczącego od 10 do 26 osób, stanowiło zespół świeckich pracowników plebana parafii Zakrzów.1
Dotkliwym ciosem dla działalności duszpasterskiej Kościoła w Polsce okazała się likwidacja „Caritas”. W wyniku decyzji władz komunistycznych w 1950 roku przestała istnieć Krajowa Centrala Caritas. Majątek tej organizacji upaństwowiono i przekazano Zrzeszeniu Katolików Świeckich „Caritas” – instytucji finansowanej i kontrolowanej przez Polską Rzeczpospolitą Ludową. Instytucja ta nigdy nie uzyskała aprobaty i poparcia ze strony władz Kościoła katolickiego w Polsce. 30 stycznia 1950 r. zebrani w rezydencji kard. Adama Sapiehy wszyscy ordynariusze diecezji rozwiązali Związek „Caritas”.
Poczynania władz państwowych nie zahamowały rozwoju działalności dobroczynnej Kościoła w Polsce, zmusiły jednak do jej przeorientowania na duszpasterstwo parafialne.
REAKTYWOWANIE CARITAS
Po likwidacji kościelnego Caritas Episkopat polecił duszpasterzom prowadzenie dzieł miłosierdzia w ramach zwyczajnej pracy duszpasterskiej, bez oznak zewnętrznych. Zakres oddziaływania dobroczynnego Kościoła, pozbawionego zaplecza materialnego w postaci placówek opiekuńczych i struktur organizacyjnych został poważnie ograniczony. W Opolu przy Kurii Diecezjalnej powstał wydział duszpasterstwa charytatywnego. W parafiach duszpasterze z dużym trudem i różną intensywnością kontynuowali dzieło miłosierdzia.
W latach 80-tych Kościół opolski stanął przed problemem przyjmowania dużej ilości darów z zagranicy. Zadaniu temu usiłowały sprostać rejonowe i parafialne komitety rozdawania darów.
Ważnym krokiem w procesie odradzania się działalności charytatywnej Kościoła było opracowanie w 1986 r. Instrukcji Konferencji Episkopatu Polski o pracy charytatywnej w parafiach. Instrukcja zalecała, aby świadczenie miłosierdzia na terenie parafii w formie zorganizowanej spełniane było przez parafialne zespoły charytatywne. Zespoły takie powstały w wielu parafiach i odchodząc od rozdawnictwa darów ewoluowały w kierunku samopomocy i wypracowania środków własnych.
Nowa sytuacja społeczno-polityczna w Polsce po roku 1989, a zwłaszcza Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła z dnia 17.05.1989 r., otworzyła przed Kościołem opolskim nowe możliwości organizowania posługi charytatywnej. Dnia 9. listopada 1989 r. biskup opolski Alfons Nossol powołał do życia Caritas Diecezji Opolskiej.2
W dniu 1.02.1991 r. dyrektorem Caritas Diecezji Opolskiej został ksiądz Arnold Drechsler.
Po zmianie ustroju w Polsce w 1989 roku zaistniała możliwość tworzenia Parafialnego Zespołu Caritas. Dnia 13.01.1995 r. z inicjatywy ks. Arnolda Drechslera i ks. proboszcza Stefana Jenka powołano Parafialny Zespół Caritas w naszej parafii. Na apel ks. proboszcza zebrało się grono 12 wolontariuszy i 2 pielęgniarki chętnych do pracy w Zespole. Wśród tego grona wybrano Zarząd:
przewodnicząca – Maria Morcinek,
za – ca przew. – Maria Drechsler,
skarbnik – Elżbieta Drechsler.
Pozostałe członkinie to: Karina Grytz, Gerda Kusz, Sylwia Kudelka, Maria Ploszczyk, Anna Pawlik, Maria Tomeczek, Barbara Urbańska, Maria Tomeczek, Maria Wieczorek oraz pielęgniarki Alicja Tkocz i Helena Gajdzica. Celem Parafialnego Zespołu Caritas jest niesienie pomocy ludziom biednym, chorym, dzieciom i seniorom.
Na pierwszym zebraniu zdecydowano, że zostanie przygotowane Spotkanie Seniorów. Na tę uroczystość przybyło 120 osób. Poczęstowano ich kawą, herbatą, kołaczem, owocami i słodyczami. Sponsorem kołacza była Mniejszość Niemiecka – DFK Zakrzów. W spotkaniu wzięli też udział niepełnosprawni parafianie, których dowieziono mikrobusami, zaś obłożnie chorym dostarczano paczki do domu. Dla umilenia czasu przygrywał zespół muzyczny pana Mrachacza. Wszyscy śpiewali kolędy i piosenki biesiadne polskie, śląskie i niemieckie.
Pierwsze uroczystości w latach 1995 – 1999 odbywały się w Stacji Caritas i w sali DFK. Później w latach 1999 – 2000 remontowano pomieszczenia gospodarcze przy plebani, w których urządzono kuchnię i salkę przyjęć. Prace remontowe wykonali parafianie przy finansowym wsparciu ks. proboszcza i dużą pomocą materialną sponsorów.
Działalność PZC była finansowana dzięki ofiarom dobroczyńców, a ponadto ze zorganizowanych zbiórek przed kościołem oraz loterii fantowych, a w szczególności dochodów z festynów, a także ze sprzedaży kalendarzy, świec wigilijnych i paschalnych, kartek świątecznych, kwiatów, zniczy.
Pierwszy Festyn Parafialny odbył się 24.09.1995 roku z inicjatywy pani Barbary Puzik, która była również fundatorką nagród w loterii fantowej. Pani Barbara przez wiele lat darzyła nas ogromną życzliwością i wspierała finansowo. W czasie festynu występowały dzieci z programem artystycznym, przygrywała nasza orkiestra dęta i zawsze można było poczęstować się kawą, ciastem, lodami, bigosem, fasolką po bretońsku i napojami chłodzącymi.
W latach 1996 – 2007 prowadziliśmy w naszej parafii zbiórkę żywności dla Centrum Rehabilitacji dla Dzieci z Porażeniem Mózgowym w Opolu o szacowanej wartości około 62.130 zł.
W roku 1997 Zespół był mocno zaangażowany niosąc pomoc poszkodowanym w czasie powodzi. Odbyła się zbiórka pieniężna przed kościołem, PZC rozdzielał nową odzież dla parafii z naszego dekanatu, którą dostarczyła centrala Caritas z Opola.
W latach 1999 – 2008 przed Świętami Bożego Narodzenia członkowie naszego Zespołu wraz z pracownikami Centrali Caritas i członkami holenderskiej Fundacji Przyjaciół Dzieci z Realte pakowali paczki świąteczne dla dzieci z rodzin wielodzietnych.
Nasz Zespół wspierał parafian znajdujących się w trudnej sytuacji losowej, udzielając zapomóg. Rodziny wielodzietne otrzymywały pomoc w postaci paczek żywnościowych, środków czystości, opłaty czesnego za przedszkole, zakupu podręczników, ubezpieczenia dzieci, dofinansowania operacji, zakupu okularów, lekarstw, opału i odzieży. Wydawano również bony na chleb.
Udzielono także pomocy mieszkańcom Kotliny Kłodzkiej, którzy ucierpieli w wyniku powodzi w 1998 roku.
Zespół Caritas pokrywał koszty pobytu 54 dzieci na koloniach i zimowiskach, a także połowę kosztów turnusów rehabilitacyjnych w ośrodku „Skowronek” w Głuchołazach dla 15 seniorów.
W 1999 w ramach Roku Seniora, 162 osoby skorzystały z badań densytometrycznych (osteoporoza). Połowę kosztów tych badań pokrył Zespół.
W 2002 roku odbyła się Narodowa Pielgrzymka Osób Niepełnosprawnych do Lourdes, w której uczestniczył Adrian Bartoń wraz z pielęgniarką Adrianą Proksza. Część kosztów pokrył PZC.
Od roku 2004 w ramach Europejskiego Programu Pomocy Żywnościowej wolontariusze przekazywali artykuły spożywcze osobom najbardziej potrzebującym. Nasi parafianie otrzymali ponad 36,5 ton żywności.
Z inicjatywy Parafialnego Zespołu Caritas zorganizowano pielgrzymki do Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie Łagiewnikach, a także do kościoła pątniczego w Zlatych Chorach w Czechach. Zespół częściowo sfinansował te wyjazdy. Co roku organizował pielgrzymkę wolontariuszy do grobu św. Jadwigi w Trzebnicy.
W ramach działalności Zespołu Caritas przeprowadzano co roku zbiórkę odzieży używanej, którą przekazywano domowi samotnej matki, schronisku Brata Alberta, hospicjum w Starych Siołkowicach, PZC w Kietrzu i Kluczborku oraz wywożono na Ukrainę. W roku 1996 przeprowadzono zbiórkę pościeli dla szpitala w Koźlu.
Członkowie PZC wykazywali dużą aktywność w przygotowaniu innych wydarzeń parafialnych między innymi: jubileuszy 40 – lecia kapłaństwa ks. Stefana Jenka i ks. Reinholda Goldmanna, złotych jubileuszy kapłaństwa ks. Józefa Kudeli oraz ks. proboszcza Stefana Jenka, a także Klassentreffen- spotkanie klasowe, jak również festynu z okazji 180 – lecia kościoła w Zakrzowie.
W międzyczasie do pracy w Zespole dołączyły panie Urszula Gottfried, Ernestyna Heide, Elżbieta Janecka, Maria Morawin, Walburga Urbańska, Sylwia Wolany, Elwira Wieczorek, Barbara Wurst, Elzbieta Weis i Eleonora Woszczyna.
Posługa wspólnoty Caritas to przykład cennych energii społecznych, budowanie więzi międzyludzkich i zapobieganie wykluczenia z życia społecznego najsłabszych osób naszej parafii.
Opracowała
Edyta Macioschek
1 Głombik Artur, Parafia św. Mikołaja w Zakrzowie koło Koźla w latach 1742-1945, Nysa 1992, maszynopis.
2 ksiądz Arnold Drechsler, http://caritas.diecezja.opole.pl/index.php/2-uncategorised/13-historia